Aðvörun Davíðs

Hvers vegna brást ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og Framsóknar EKKI við aðvörun Davíðs Oddsonar seðlabankastjóra 30. mars 2007? Það væri við hæfi að núverandi og þáverandi forsætisráðherra Geir Haarde svaraði því! Davíð varaði við greiðslu yfirverðs fyrir „vænlega“ fjárfestingarkosti og bókfærslu VIÐSKIPTAVILDAR í bókhaldi fyrirtækja en viðskiptavildin var notuð til að auka veðsetningargildi fyrirtækja og fjárfestinga með vitund og vilja stjórnvalda. Ráðamenn þjóðarinnar töluðu þetta huglæga fyrirbæri upp eins og þeir gátu og stuðluðu þannig að kerfishruninu.  

Hvers vegna var ekki brugðist við aðvörun Davíðs?

30. mars 2007 varaði Davíð seðlabankastjóri við að stundum geti verið of djarft teflt þegar „yfirverð fyrir vænlega fjárfestingakosti“ ætti í hlut og ræddi um þá hættu sem stafaði af bókfærslu VIÐSKIPTAVILDAR í bókhaldi fyrirtækja. Hvers vegna aðhöfðust sjórnvöld ekki neitt í þessu máli?

Aðgerðaleysi í efnahagsmálum

Allt virðist bera að sama brunni þegar hrun íslenska efnahagskerfisins er skoðað betur. Ekki kemur á óvart að seðlabankanum hafi verið ófært að starfa eðlilega. Þar sátu óhæfir stjórnendur með Davíð í fararbroddi sem hugðu hvorki að BINDISKYLDU viðskiptabankanna né framferði fjármálafyrirtækja sem seldu og keyptu önnur fyrirtæki á yfirverði og bókfærðu yfirverðið sem VIÐSKIPTAVILD sem síðan lá til grundvallar frekari lánum, kaupum og sölum með vitund og vilja seðlabankans, Fjármálaeftirlits og ráðherra í meintu umboði landsmanna.  

Voru í raun án Seðlabanka

Nýtt lýðræði á Íslandi núna – já, við getum!

 Áhugavert innlegg frá framkvæmdastjóra Samfylkingarinnar, Skúla Helgasyni. Ég er honum sammála í veigamiklum atriðum. Umboð flokksins var skýrt frá kjósendum til breytinga á íslensku samfélagi þegar síðusti alþingiskosningar fóru fram. Stefna flokksins er ennfremur skýr í veigamiklum málum, en vandamálið er samstarfsflokkurinn og stefnuleysi hans á undanförnum árum sem leitt hefur til kerfishruns sem samstarfsflokkurinn hefur ekki axlað ábyrgð á ennþá. Vandi Samfylkingarinnar er mikill þar sem hún ber pólitíska ábyrgð gagnvart þjóðinni í samstarfi sínu við þann flokk sem mesta ábyrgð ber á ástandinu með aðgerðum sínum og aðgerðaleysi.  Meginvandinn er að umboð stjórnarflokkanna, og þar er Samfylkingin ekki undanskilin, hefur breyst í ljósi atburða undanfarinna vikna og mánaða. Runnið hefur upp ljós meðal almennings, fólk hefur verið haft að fíflum af sjórnvöldum sem það treysti. Af þessari ástæðu verða stjórnarflokkarnir að endurnýja umboð sitt og framfylgja þanning eðlilegum leikreglum fulltrúalýðræðisins. Því fulltrúar almennings sem njóta ekki trausts lengur eiga ekki að sýsla með velferð og afkomu almennings í landinu.  Vegna þess vafa sem nú er uppi um umboð kjörinna fulltrúa er það í anda alls lýðræðis og réttlætis að kosið verði á ný til Alþingis hið allra fyrsta. Einungið þannig geta fulltrúar almennings endurheimt fullt traust þjóðarinnar. Alþingiskosningar í kjölfar nokkurra mánaða þjóðfundar um kerfishrunið á Íslandi, ástæður þess, ábyrgð aðila og horfur eru nauðsynlegar til að endurnýja pólitískt umboð og til að gefa þjóðinni hlutdeild í endurreisninni. Einungis þannig verður hægt að ná þjóðarsátt um framhaldið. Samfylkingin hefur mikilvægu hlutverki að gegna í þessu sambandi og ekki síst vegna þess að hún var stofnuð til að koma í framkvæmd hugsjónum og stefnu jafnaðar- og félagshyggjufólks, fólks sem vill jöfnuð, réttlæti og samábyrgð og fékk skýrt umboð í síðustu alþingiskosningum til að framfylgja þessari stefnu.

Skúli Helgason: Krafa um breytingar á rétt á sér

Lýðræði í svörtu og hvítu

Skrifaði nokkrar línur um lýðræði í vikunni og uppgötvaði í framhaldi af því umræðu á blogginu um hvort lýðræði væri í landinu eða ekki.

Vil taka fram að það hefur aldrei hvarflað að mér að spurningin væri um annað hvort eða, lýðræði eða ekki lýðræði, svart eða hvítt. Fyrir mér er lýðræði spurning um innihald ekki tóma umgjörð, um hvers konar lýðræði, hvort það er t.d. beint eða fulltrúalýðræði og svo framvegis.

Las fyrir nokkrum misserum grein vonsvikins manns sem hafði lengi verið trúr sama flokknum en í kjölfar kosninga og stjórnarmyndana hafði hann í raun stutt allt annan flokk til áhrifa en sinn eigin þar sem flokkurinn gerði alltaf annað en hann sagðist mundu gera. Er það þannig lýðræði sem við viljum hafa á Íslandi?  

Vanhugsuð sameining

 

Sameiningartillögur heilbrigðisráðherra varðandi heilbrigðisþjónustu á Norðurlandi eru greinilega vanhugsaðar og í andstöðu við vilja fagfólks og notenda þjónustunnar. Tillögurnar virðast byggja á hugmyndafræði einni saman. Þær eru ekki nægilega vel rökstuddar rekstrarlega og eins og læknaráð HAK bendir á í ályktun sinni þá eru þær faglega vafasamar þar sem þær munu hafa neikvæð áhrif á þróunarmöguleika FSA og HAK. Með öðrum orðum: Tillögurnar munu gera heilbrigðisþjónustuna verri á svæðinu en hún er núna. Ég tek undir sjónarmið Læknaráðs HAK og hvet ráðherra til að endurskoða tillögur sínar eða draga þær til baka.

Læknaráð HAK lýsir ánægju með núverandi rekstrarform

Sultaról heilbrigðisþjónustunnar - hver ber ábyrgð?

Sú heita umræða sem nú stendur yfir um svokallaða hagræðingu í heilbrigðisþjónustunni er mjög skiljanleg. Heilsa og heilbrigði er dýrmætasta eign hvers manns og öll viljum við efla og verja þau heilbrigðisgæði sem við þekkjum best. Heilsan er auðlind sem þarf að umgangast af varúð og virðingu svo hún skili þjóðfélaginu og einstaklingnum sem mestum hagnaði. Hagfræði heilsunnar gengur út á og fjallar um atferli við öflun og ráðstöfun heilbrigðisgæða. Þetta er kjarni málsins.

Í kjölfar ákvörðunar núverandi ríkisstjórnar um sparnað og að tillögu fagráðuneytis heilbrigðismála undir verkstjórn heilbrigðisráðherra hafa verið teknar ákvarðanir sem munu hafa víðtæk áhrif á ráðstöfun heilbrigðisgæða þjóðarinnar. Vandamálið er að þjóðinni hefur ekki verið kynnt nægilega vel, jafnvel ekki neitt, hvert stefni í þessum málum? Hefur heilbrigðisstefna Guðlaugs Þórs og ráðgjafa hans verið kynnt opinberlega? Hver er heilbrigðisstefna Sjálfstæðisflokksins, hefur hún verið kynnt í aðdraganda aðgerða ráðherrans? Væntanlega hefur þessi stefna flokksins skilað honum einhverjum atkvæðum í síðustu kosningum.

Svo virðist sem enginn vilji taka almennilega ábyrgð á aðgerðunum. Vísað er til almennra hagrænna forsendna, efnahagskreppu og ... , en engin markmið sett fram um meiri gæði þjónustunnar, betri heilsugæslu, umönnun aldraðra og sjúkra, ... . Það vantar ekki fullyrðingar ráðherrans um nauðsyn ráðstafanna, en það vantar skýringar og markmið. Ráðherrann lætur stofnununum sjálfum eftir að herða sultarólina og ákveða til hvaða sparnaðarráðstafana skuli gripið, eftir að þeim hefur verið gert ljóst að þær fái ekki nægilegt fjármagn til núverandi starfsemi. Ráðstafanirnar bitna á skjólstæðingum heilbrigðisþjónustunnar - almenningi í landinu - sem veit ekki raunverulegar ástæður þeirra. Þetta er ljótur pólitískur leikur og ekki lýðræðislegur.

Hver ber ábyrgð í þessu máli? Ábyrgðin er ríkisstjórnarinnar sem blessar sultaról heilbrigðisráðherrans. Stjórnendur sjúkrastofnananna bera ábyrgð á þeim ráðstöfunum sem gripið er til í stofnunum þeirra. Svo einfalt er það! Hvers vegna að hengja bakara fyrir smið?

Annað lýðveldið - áhugaverð hugmynd

Horfði á Silfur Egils í gær á Vefsjónvarpinu. Silfrið er oftast gott og var það að þessu sinni einnig. Hreifst af hugmynd Njarðar P. Njarðvík um Annað lýðveldi á Íslandi, þ.e. annað og betra lýðræði en við búum við í dag. Margir hafa reyndar bent á að lýðræðinu sé ábótavant á okkar ágæta landi og það lengi. Þá var í þættinum bent á að tækifæri okkar til breytinga væru einmitt núna og ég tek heilshugar undir það, en varast þarf allt lýðskrum og lýðskrumara.

Þá hugnast mér alþingiskosningar á þessu ári í kjölfar margra vikna upplýsts þjóðfundar um efnahagsástandið, aðdraganda þess og leiðir út úr kreppunni. Þá á ég ekki bara við þann þjóðfund sem hefur verið haldinn undanfarnar vikur og mánuði heldur álíka langan þjóðfund í aðdragandi þingkosninga kosninga. Slíkur þjóðfundur mundi gera frambjóðendum og kjósendum kleift að kryfja til mergjar stöðuna í efnahagsmálum þjóðarinnar, horfurnar og leggja drög að framtíð lands og þjóðar og þar með eigin framtíð.

Það er léleg afsökun að bera við stjórnarkreppu eða einhverju álíka sem ástæðu þess að boða ekki til alþingiskosninga á næstunni, helst í vor. Ráðherrar núverandi ríkisstjórnar eru ráðnir til ráðherrastarfsins þar til kosið er og þeir verða að standa sína vakt þrátt fyrir kosningabaráttu. Þetta er gangur lýðræðisins nú sem fyrr og að halda öðru fram er rangfærsla. Þjóðfundur á vormisseri nýs árs mundi ekki trufla það ágæta fólk sem nú vinnur hörðum höndum á lægri stjórnstigum, í ráðuneytum og öðrum stjórnsýslustofnunum, við að koma þjóðarskútunni á kjölinn aftur.

Hraða þarf úttekt á ábyrgð leikstjórnenda og aðalleikenda í kreppudramanu því annars munu hinir átakanlegu atburðir undanfarinna mánaða og ára verða að varanlegri menningarmartröð þjóðarsálarinnar, eins og hver annar óupplýstur glæpur, sem að engu er hengt né af lært. Skilaboð slíkrar niðurstöðu eru hættuleg samkennd og samstöðu í nútíð og framtíð. Nýtt lýðveldi þarf að byggja á samstöðu og ábyrgð gagnvart öðrum og þeim verkefnum sem fólki eru falin í umboði almennings. Nú er lag að hverfa frá sjálfhverfu og einkavinavæðingu gærdagsins og byggja upp styrka innviði nýs samfélags sem setur sér það markmið að byggja á raunverulegu lýðræði, heiðarleika, samkennd og jöfnuði.